Thursday, January 28, 2010

kathmandu ko fhohor byavsathapan na vayeko..







प्रयोग पुन प्रयोग

 काठमाण्डौको फोहोर केहि दिन देखि व्यवस्थापन नभइरहेकै बेला यहि माघ ८ गते देखि नेपाल कला परिसदमा ‘ स्पर्श ’ नामको प्रदर्शनि गरिएको छ। फ्याकेको कुरालाई पुन प्रयोगमा ल्यउन सकिन्छ भन्ने कुराले मानिसहरुको जनचेतना जगाउने उद्देश्यले प्रदर्शनि गरिएको छ।

राजु खडकाको ८ बर्ष लामो समयको सफल अध्ययन हो यो प्रदर्शनि। यस प्रदर्शनिमा घर, अफिसहरमा प्रयोग हुन सक्ने बिभिन्न सजावटका बस्तुहरु रखिएको छ ।
एक्स- रेबाट बनेको फाईल रयाक, बोराबाट बनेको बस्तुहरु, थर्मकोलबाट बानेको शोफा, बेड, कम्प्युटर राख्ने टेबल, मार्करबाट बनेको टि-टेबल, टुक्रा-टुक्राबाट बनेको कापड जोडेर बनाएको ‘बेड कभर’, कुशन, गमला, पत्रिकाबाट बनेको बस्तुहरु यस प्रदर्शनिको आर्कषण रहेको छ। बिशेष त खरानि र कोईलाको धुलोबाट बनेको आँखाको चित्र नै सबभन्दा आर्कषक रहेको छ।

उनि भन्छन् “ बिदेशबाट फर्निचर मगाउने र वन बिनास गर्नुको सट्टा फालिएको बस्तुलाई पुन प्रयोगमा ल्याई त्यसलाई नै फर्निचर बनाउन सकिन्छ।“

चार बर्ष अघि देखि उनि पुर्ण रुपमा यसैमा लागिरहेका छन्। यस प्रदशनि भने उनको १० महिनाको लगनसिलताको स्वरुप हो। समाजको कल्यान गर्नको लागि सधै लागिरहने उनको भनाई छ।

काठको विकल्प, सस्तोमा राम्रो चिज भएपछि गरिब र धनिहरुले पनि उपोग गर्न मिल्न सक्ने भएकोले उनले यस्तो प्रयोग गरका हुन्।


‘आर्कीटेक्ट’ मा चार बर्ष अध्ययन गरेका, उनले १ बर्ष अगादि शिदार्थ कला परिषदमा पहिलो प्रदशनि गरेका थिए। यो उनको दोस्रो प्रदर्शनि हो।

“अहिलेको शैक्षिक सत्र सैद्धान्तीक रुपमा नै आधारित रहेकोले आफ्नो शिक्षालाई प्रयोगात्मक रुपमा प्रयोग गरेको” उनको भनाई छ।

आफ्नो वरपर फलिएको बस्तु जस्तै थर्मकोल, कार्टुन बक्स, थप्रेको खालि मार्कर, कपडाको टुक्रा, पत्रिका, पिस्ताको खोल, खरानि, कोईलाको धुलो आदिबाट पनि सुन्दर राम्रो वस्तु बनाउन सक्ने यस प्रदशनिले देखाएको छ।

‘सरकार सहयोग गरेमा आफुले देशको अरु बिभिन्न ठाउहरुमा पनि यस्तो प्रदर्शनि देखाउने छु’ उनि भन्छन ।

यदि सबैले काम नलाग्ने बस्तुलाई पुन प्रयोगमा ल्यउने हो भने भबिष्यमा राजधानिको सडक सडकमा यति फोहोरको थुप्रो हेर्नु पर्दैनथ्यो कि?





Sunday, January 10, 2010

कल्पना प्रलयको

तपाईले कल्पना गर्नुभएको छ, हाम्रो पृथ्वीमा प्रलय आएपछि कस्तो हुन्छ?

यहि कल्पनालाई बिषय बनाएर आफ्नो कलाले रंगबाट क्नभासमा उतार्ने कोसिस रत्न काजी    शाक्यले गरेका छन्। यही पैाष १९ गते देखि सुरु भएको उनका तस्विरहरु नेपाल कला       परिसदको हलमा प्रदशनी गरिएको छ।

बिशवको चासोको बिषय भएकै बेला ‘ग्लोबल वार्मिङ’ भन्ने शिर्षक नै राखी आफ्नो कला प्रर्दशन गरिएको छ।       प्रलयको कस्तो रुप हुनसक्छ भन्ने कुरा तस्वीरमा उतारेका छन्। उनका तस्वीरमा अमुर्त शैलीका चित्रहरु देखिन्छन्। धेरै चहकिलो रंङ रातो, निलो, पहेलो र कालो रंङहरुको प्रयोगले बिष्फोट भएको अवस्था दर्शाएको छ। साथै         सैार्यमण्डलमा पृथ्बीको सामु अरु ग्रहहरु नजिकदै    गइरहेको, बभिन्न प्रकोपको बारेमा पनि चित्रमा उतारेका छन्।

सामान्य भन्दा बढी तापक्रम बढ्नुको कारण हिउहरु पग्लेर वाताबरण नै परिवर्तन भइरहेको छ।  "नेपालमा धेरै टायर बाल्ने गरेकोले हिउ पग्लेको हो कि!” उनको ब्यङगयपुर्ण भनाई छ।

बिभिन्न कारणले गर्दा बातावरण नै परिवर्तन भईरहेको कुरा उनले आफ्नो क्यनभासमा उतारेका छन्। उनि भन्छन् मानिसहरुको बानिब्यवहारको काराणले नै वाताबरणको बिग्रदो अवस्था रहेको छ।

यस प्रदशनीको उद्देश्य मानिसलाई बातावरणको स्थिति बिग्रिदै गाइरहेको बारेमा सचेत गराउनु   हो। यस प्रदशनीमा दुई दर्जन भन्दा बढि तस्बिरहरु राकहिएको छ।

प्रलयलाई हरेक कोणबाट चित्रण गरि आफ्नो कला देखाएका छन्। भारत, बंगलादेश, स्कटल्यन्ड,  जापान, कोरिया आदि देशहरुमा आफ्नो कला प्रर्दशन गरिसकेका छन्। यो उनको १३ औ एकल   प्रर्दशनी हो।